โฮงเจ้าฟองคำ จ.น่าน

นุ่งผ้าทอ แอ่วเมืองน่าน ที่ “โฮงเจ้าฟองคำ” หรือ “คุ้มเจ้า” เป็นเรือนไม้สัก ของเจ้าศรีตุมมา เชื้อสายเจ้าผู้ครองนครน่าน เปิดให้เข้าชม พร้อมสาธิตการทอผ้าพื้นเมือง ในแบรนด์ “น่าน เน้อเจ้า” ผ้าลายน้ำไหลหยดน้ำ เอกลักษณ์ของเมืองน่าน

โฮงเจ้าฟองคำ
ตั้งอยู่ เลขที่ 8 ซ.2 ถ.สุมนเทวราช ต.ในเวียง อ.เมือง จ.น่าน

“โฮง” หมายถึง ที่อยู่อาศัยของเจ้านายล้านนาไทย สร้างขึ้นประมาณร้อยปีเศษ เจ้าของเรือน คือ เจ้าศรีตุมมา ผู้สืบเชื้อสายของเจ้าผู้ครองนครน่านองค์ที่ 11

เป็นเรือนไม้สัก ยกใต้ถุนสูง แบ่งพื้นที่เป็นตัวเรือน และชานเปิดโล่ง มีเรือนแฝด 2 หลัง แบ่งเป็นเรือนนอน และเรือนครัว

ได้รับรางวัลอนุรักษ์สถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทบ้านพักอาศัย (คุ้มเจ้า) ปี พ.ศ.2555 จากสมาคมสถาปนิคสยาม

ปัจจุบัน จัดแสดงเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิต เปิดให้ชมทุกวัน ยกเว้น วันจันทร์-อังคาร
มีค่าบำรุงอนุรักษ์ ท่านละ 20 บาท

รวบรวมและเก็บรักษาห้องต่างๆ ไว้ เสมือนครั้งที่เจ้าของยังคงอาศัยอยู่

แต่ละห้องมีความน่าสนใจ เช่น

“ห้องหน้าโฮง”
เปรียบเสมือนหัวใจของบ้าน มีหิ้งพระ โกศ และภาพถ่ายบรรพบุรุษที่ล่วงลับ

ห้องหน้าโฮง ถือเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ของบ้าน ที่ใช้ตัดสินคดีความภายในครอบครัว ด้วยเชื่อว่า จะไม่มีใครกล้าพูดปดต่อหน้าผีปู่ย่า

“ครัวไฟ”
ครัวของชาวล้านนาจะแยกออกจากตัวบ้าน มี “หินสามก้อน” หรือ “เส้า” เป็นเตาสำหรับหุงต้ม เหนือเตามีหิ้งไม้ไผ่สาน เพื่อเก็บภาชนะและวัตถุดิบในการปรุงอาหาร

ครัวไฟ มีข้อห้าม หรือ ความเชื่อหลายเรื่อง เช่น ห้ามวางหม้อค้างไว้ที่เตา เพราะจะทำอะไรไม่เจริญ ห้ามหญิงสาวเก็บภาชนะซ้อนกัน เพราะเป็นลางว่าจะมีสามีหลายคน

“ห้องเครื่องเงิน”
แต่เดิมเป็น “ยุ้งข้าว” ภายหลังได้เปลี่ยนมาเป็น ห้องจัดแสดงเครื่องเงิน อันเป็นของสะสมเก่าแก่ของตระกูล

นอกจากนี้ โฮงเจ้าฟองคำ มีการถ่ายทอดความรู้ เกี่ยวกับความเป็นมาของฝ้าย และการทอผ้า ให้นักท่องเที่ยวได้ชมด้วย

ชม “การทอผ้าโบราณ”
เป็นผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ โดยชาวพื้นเมืองน่านแบบดั้งเดิม เป็นเอกลักษณ์ของเมืองน่าน ภายใต้แบรนด์ “น่าน เน้อเจ้า”

ชมการทอผ้าทุกขั้นตอนการผลิต เช่น

การปั่นฝ้าย

การย้อมสี

การทอเป็นผืน

แบรนด์ “น่าน เน้อเจ้า”
เป็นแบรนด์ผ้าพื้นเมืองน่าน ในเขตพื้นที่พิเศษเมืองเก่าน่าน ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท.

รวมลายผ้าพื้นเมืองจากชุมชนต่างๆ ที่มีอายุและประวัติอันยาวนาน

การแต่งกายแบบโบราณล้านนา ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนัง ที่ วัดภูมินทร์ อ.เมืองน่าน สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ของผู้คนในสมัยนั้นได้เป็นอย่างดี

โดยเฉพาะการแต่งกายของผู้หญิง ที่นุ่งผ้าซิ่นลายน้ำไหล เอกลักษณ์ผ้าทอพื้นเมืองโบราณของชาวน่าน ที่ยังคงสืบทอดกันมาถึงปัจจุบัน

ปัจจุบัน กลุ่มชาวบ้านหลายชุมชน รวมตัวกันทอผ้า แบบพื้นเมืองโบราณ เพื่อรักษาวัฒนธรรมประเพณี และกลายเป็นของฝากเมืองน่านที่ขึ้นชื่อ ภายใต้แบรนด์ “น่าน เน้อเจ้า”

เพื่อให้ผู้มาเยือนได้สวมใส่ให้เข้ากับบรรยากาศ “นุ่งซิ่นตีนจก ชมเมืองน่าน”

โดย กลุ่มผลิตภัณฑ์ผ้าทอโฮงเจ้าฟองคำ ผ้าทอบ้านเชียงราย ผ้าทอบ้านนาปงพัฒนา และผ้าทอบ้านซาวหลวง

“ผ้าลายน้ำไหล”
จุดเริ่มต้นของลายผ้า มาจากการนำจังหวะการไหลของแม่น้ำน่าน มาถักทอบนผืนผ้า ลายจะเป็นลักษณะหยักๆ เหมือนคลื่นของสายน้ำน่าน

โดยใช้สีสันจากธรรมชาติ มาย้อมเส้นด้าย จากฝ้ายธรรมชาติที่ปลูกอยู่ในหมู่บ้าน

“ผ้าลายน้ำไหลหยดน้ำ”
กลุ่มผลิตภัณฑ์ผ้าทอโฮงเจ้าฟองคำ ได้ประยุกต์ลาย “ผ้าลายน้ำไหล” แบบดั้งเดิม มาเป็น “ผ้าลายน้ำไหลหยดน้ำ” เป็นลายผ้าที่ดูมีมิติ ร่วมสมัย และอ่อนช้อยมากขึ้น

ผ้าลายน้ำไหลหยดน้ำ ต้องใช้ความชำนาญ และจินตนาการในการทอสูงมาก เพราะไม่มีแบบหรือแพทเทิร์น และใช้เวลาทอนานกว่า 1 เดือน

นำมาทำเป็นผ้าซิ่น สำหรับสวมใส่ได้อย่างสวยงาม มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร

“ผ้าตาโก้ง”
เป็นผืนผ้าที่อยู่คู่วิถีชีวิตชาวน่าน มานานหลายร้อยปี เป็นโทนสี ดำ-แดง-ขาว ทอโดยกลุ่มผลิตภัณฑ์ผ้าทอบ้านเชียงราย

ผ้าตาโก้ง นิยมใช้ในชีวิตประจำวัน ของชาวน่าน เช่น ผ้าขาวม้า ผ้าห่ม ผ้าปูโต๊ะ ผ้าคลุมเตียง ฯลฯ ปัจจุบัน มีการนำมาทำเป็นเสื้อผ้า กระเป๋า ผ้าพันคอ จำหน่ายนักท่องเที่ยว

“ผ้าทอลายบ่อสวก”
ลายผ้ามาจากลายไหโบราณ ที่ขุดพบในพื้นที่ มาผสมผสานกับลายเดิม เกิดเป็นลายบ่อสวก อันเป็นเอกลักษณ์ของบ้านซาวหลวง

ช้อปปิ้งผ้าทอพื้นเมือง มีหลากหลายแบบ ให้เลือกซื้อติดไม้ติดมือ กลับไปสักผืนสองผืน อินเทรนด์รับกระแสการสวมใส่ชุดไทย ในปัจจุบัน

ติดต่อสอบถาม
กลุ่มผลิตภัณฑ์ “ผ้าทอโฮงเจ้าฟองคำ”
เลขที่ 8 ถ.สุมนเทวราช ต.ในเวียง อ.เมือง จ.น่าน
โทร. 089-560-6988, 054-710-537

แหล่งช้อปปิ้ง…ผ้าไทย
ตลาดต้องชม “ถนนคนเมือง มิ่งเมืองดีเบส”

อยู่ในเขตหัวแหวน ข่วงเมืองน่าน ใกล้กับสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง เช่น วัดภูมินทร์ วัดมิ่งเมือง

จำหน่ายสินค้าพื้นเมือง โดยชุมชนบ้านมิ่งเมือง
เปิดทุกวัน เวลา 09.00-21.00 น.

มีสินค้าท้องถิ่นที่น่าสนใจ เช่น ร้านเครื่องเงิน ร้านผ้าทอ อาหารพื้นเมือง ของฝาก ของที่ระลึก และสินค้า OTOP ของเมืองน่าน

ชิมอาหารถิ่น…น่าน

ร้านวันดา
ข้าวแกง(เจ้าเก่า) ตั้งอยู่อาคารริมน้ำน่าน ถ.ข้าหลวง ต.ในเวียง อ.เมือง จ.น่าน
เปิดบริการทุกวัน เวลา 08.00-17.00 น.

เป็นร้านอาหารพื้นเมือง มีเมนูให้เลือกมากว่า 20 รายการต่อวัน ครบรสทั้งเมนูภาคกลางและอาหารเหนือ

มีเมนูเด็ดที่พลาดไม่ได้ คือ

ไก่ทอดมะแขว่น
เมนูห้ามพลาด เมื่อมาเยือนเมืองน่าน “ไก่ทอดมะแขว่น” หอมกลิ่นเครื่องเทศ และรสชาติอันเผ็ดร้อน ของสมุนไพรพื้นบ้านชาวเหนือ

“มะแขว่น”
ถือเป็นราชาแห่งเครื่องเทศเมืองเหนือ รสชาติเผ็ดร้อน คล้ายเม็ดพริกไทยดำ กินได้ทั้งแบบสดและแบบตากแห้ง

ขนมจีนน้ำเงี้ยว

ข้าวกั๋นจิ้น
อาหารชาวไทใหญ่ เป็นข้าวคลุกกับเลือดหมู และหมูสับ แล้วนำมานึ่ง เวลารับประทาน โรยกระเทียมเจียว ต้นหอมซอย มะนาว และพริกทอด

ข้าวซอย

หมูสะเต๊ะ (เนื้อนุ่มมาก)

ขอขอบคุณ ผู้สนับสนุนทริป Unseen Tour Thailand
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)
พื้นที่พิเศษเมืองเก่าน่าน  โทร. 054-771-077
www.dasta.or.th/dastaarea6/th
www.facebook.com/SaiJaiPaiTiew
#สีสันน่านในฤดูร้อน   #น่านเที่ยวได้ทุกฤดู